Παρασκευή 18 Μαΐου 2012

ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ-Η ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ


ΝΕΑ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ
Η ΒΟΡΕΙΟΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Γενική άποψη της Ν. Ορεστιάδας

 

            Η Νέα Ορεστιάδα είναι η νεότερη και η βορειότερη πόλη της Ελλάδας. Έχει ζωή μόλις 89 χρόνια και κτίσθηκε το 1923 από πρόσφυγες που εγκατέλειψαν την Αδριανούπολη και το Κάραγατς ύστερα από την ελληνοτουρκική συνθήκη της Λοζάνης (23.07.1923).Μπορεί να θεωρηθεί ως συνέχεια όχι μόνον του Κάραγατς, του οποίου σχεδόν όλοι οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στην Ν. Ορεστιάδα, αλλά και της Αδριανούπολης, από την οποία ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού εγκαταστάθηκε στη νέα πόλη που δημιουργήθηκε. Ψάχνοντας λοιπόν της ρίζες της Ν. Ορεστάδας, εκ των πραγμάτων οδηγούμαστε στους δύο αυτούς ιστορικούς τόπους, την Αδριανούπολη και το Κάραγατς. 
           
ΤΟ ΚΑΡΑΓΑΤΣ
Όνομα και ιστορία

    Το Κάραγατς είχε μετονομαστεί σε Ορεστιάς το 1920, μετά την κατάληψη της Δυτικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό και παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μαζί με ολόκληρη τη Δυτική Θράκη και το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης με τη Συνθήκη των Σεβρών (10.08.1920). Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την Ανακωχή των Μουδανιών (Οκτώβριος 1922), η Ανατολική Θράκη εκκενώθηκε από τον ελληνικό πληθυσμό της και αρκετοί κάτοικοι της Αδριανούπολης εγκαταστάθηκαν στο Κάραγατς, το οποίο βρίσκεται δυτικά του ποταμού Έβρου και παρέμενε στην ελληνική επικράτεια.
Το επιβλητικό κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού Κάραγατς, σήμερα κτίριο του πανεπιστημίου Αδριανούπολης.
    
    Όμως στη συνδιάσκεψη της Λωζάνης οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί, υπέκυψαν στην απαίτηση του Τούρκου Ισμέτ πασά (του μετέπειτα Ινονού), βουλευτή Αδριανούπολης, που ζητούσε αποζημίωση από την Ελλάδα 4 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα, το μισό πολεμικό και εμπορικό ελληνικό στόλο, να φύγει το Πατριαρχείο από την Κωνσταντινούπολη και να γίνει δημοψήφισμα στη Δυτική Θράκη. Στη μεγάλη αντίδραση του Ελευθέριου Βενιζέλου, το Μάιο του 1923, ο Γάλλος στρατηγός Μαυρίκιος Πελλέ προτείνει: "Αφού η Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώσει, να παραχωρηθεί η παλιά Ορεστιάδα - Καραγάτς στους Τούρκους". Η πρότασή του έγινε αποδεκτή. Το Κάραγατς, το Βοσνοχώριον (Μποσνάκιοϊ, παλιά Βύσσα) και το Ντεμερντές, δόθηκαν στους Τούρκους για στρατιωτικούς και οικονομικούς λόγους και για να έχει η Αδριανούπολη σιδηροδρομικό σταθμό.  Η εγκατάλειψη αυτών των περιοχών άρχισε από τον Ιούλιο του 1923 και στις 15-9-1923  παραδόθηκαν στους Τούρκους.
            Στις 4 Ιουνίου 1923, επιτροπή που σχηματίστηκε την προηγούμενη μέρα σε κοινή σύσκεψη των κατοίκων της παλιάς Ορεστιάδας-Κάραγατς, με Πρόεδρο τον Μητροπολίτη Πολύκαρπο, πήγε 17 χιλιόμετρα νοτιότερα, στην ακατοίκητη αγροτική τοποθεσία Κουμ-Τσιφλίκ (Αμμώδες Τσιφλίκι), για να δει αν μπορεί να δημιουργηθεί μια καινούρια πόλη. Ο τόπος κρίθηκε κατάλληλος και αρχικά μεταφέρθηκαν 900 οικογένειες. Ο κόσμος στις σκηνές, χωρίς τροφή, χωρίς νερό, χωρίς ιατρική περίθαλψη, χωρίς φάρμακα, αποφάσισαν να κτίσουν μια πόλη από την αρχή.

Το πρώτο σπίτι που κτίστηκε στη Ν. Ορεστιάδα

     Επειδή η πόλη χτίστηκε από το τίποτα, γι’αυτό σχεδιάστηκε και οικοδομήθηκε με υποδειγματική ρυμοτομία, με φαρδείς δρόμους και μεγάλες πλατείες. Στις 12 Αυγούστου 1923, έγιναν τα εγκαίνια της νέας πόλης που ονομάστηκε Νέα Ορεστιάς και αργότερα Νέα Ορεστιάδα για να θυμίζει την παλιά Ορεστιάδα, το Καραγάτς.


Οι σκηνές και τα πρώτα πλινθόκτιστα σπίτια στη Ν.Ορεστιάδα



Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ
Όνομα και ιστορία
          Στην περιοχή αυτή του άνω Έβρου, κατοικούσε από τον 6ο αι. π.χ. ο αρχαίος Θρακικός λαός οι "Οδρύσαι", με πρωτεύουσα την Οσκουδάμα, που σημαίνει πλούτος, χρυσός. Η πόλη αυτή μετονομάστηκε Ορεστιάς.Υπάρχουν δύο εκδοχές για το όνομα της Ορεστιάδας.                                                 
   Η πρώτη είναι ότι ο Ορέστης, γιος του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας,  για να εκδικηθεί  το θάνατο του πατέρα του, σκότωσε τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα. Κυνηγημένος από τις Ερινύες, πήγε στους Μάντεις και αυτοί του υπέδειξαν να λουστεί στη συμβολή τριών ποταμών. Έφτασε στην Αίνο και από εκεί με πλοίο, ανέβηκε τον Έβρο ποταμό. Στη συμβολή τω τριών ποταμών, του Άρδα, του Έβρου και του Τούντζα, λούστηκε και γλίτωσε από τις Ερινύες. Εδώ που εξαγνίστηκε, χτίζει ναούς και ονομάζει την πόλη Ορεστιάδα "το πριν μικρόν Πολίχνιον κλήσιν Ορεστιάδα, ο Αγαμέμνονας υιός, πριν ήγειρεν Ορέστια. Εκεί λουσθείς γαρ ποταμοίς ιάθη της μανίας"(Ιωαν.Τζέτζης).
          Η δεύτερη εκδοχή είναι ότι ονομάστηκε κατά τις νύμφες που κατά τους αρχαίους Έλληνες ζούσαν στην συμβολή των τριών ποταμών και οι οποίες ονομάζονταν και «Ορεστιάδες».Σιγά-σιγά η Ορεστιάδα μεγάλωσε και για αρκετούς αιώνες αποτέλεσε το κέντρο της Θράκης, καθώς ήταν η έδρα των σπουδαιότερων Θρακών Βασιλέων. Από πολύ νωρίς εξάλλου ήρθε σε επαφή και με τους Έλληνες της νότιας Ελλάδας και τον πολιτισμό τους, γεγονός που συνέβαλε στην περαιτέρω ανάπτυξη  και φήμη της.                                           

Η Αδριανούπολη τα παλιότερα χρόνια 
            Το 127 μ.Χ., στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, επισκέφτηκε την Ορεστιάδα ο αυτοκράτορας της Ρώμης Αδριανός, κι αφού την εξωράισε και την τείχισε, τη μετονόμασε σε Αδριανούπολη. Από τότε καθιερώθηκε η ονομασία αυτή και διατηρείται ως τις μέρες μας ακόμη κι από τους Τούρκους, στους οποίους ανήκει  έστω κάπως παραλλαγμένη ως Edirne. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας αλλά και έπειτα στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η Αδριανούπολη ήταν κέντρο συγκοινωνίας, εμπορίου, βιομηχανίας και πολιτισμού. Ακόμη από τότε λειτουργούσαν ελληνικά σχολεία και εκκλησίες. 
     Οι Έλληνες κάτοικοί της ασκούσαν κάθε γνωστό επάγγελμα. Άλλοι ήταν έμποροι και καταστηματάρχες ειδών διατροφής, ένδυσης, υπόδησης και συσκευών οικιακής χρήσης, άλλοι βιοτέχνες και εργάτες παραγωγής αυτών των ειδών, άλλοι επιχειρηματίες, χρηματιστές, τραπεζίτες και αντιπρόσωποι ξένων εταιριών. Πολλοί, βέβαια, κάτοικοι των γύρω περιοχών και των προαστίων ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι.
     Πέρα, όμως, από κέντρο εμπορίου και πολιτισμού, η Αδριανούπολη ήταν το στρατιωτικό προπύργιο αλλά και ορμητήριο της Κωνσταντινούπολης. Στα ισχυρότατα τείχη της εξανεμίζονταν οι επιθέσεις των εκ Δυσμών εχθρών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, στο δε κάμπο της έλαβαν χώρα αιματηρότατες μάχες και πάντα εύκολα ή δύσκολα οι Έλληνες κάτοικοί της κατάφερναν να νικούν.
          Το 1361, όμως, δεν άντεξε στην πίεση των Οθωμανών Τούρκων, καταλήφθηκε και αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα των Οθωμανών στην Ευρώπη. Ο ελληνισμός της Αδριανούπολης και της γύρω περιοχής, έχοντας ως στηρίγματα τη θύμηση του ένδοξου παρελθόντος, τη χριστιανική πίστη, τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, τους θρύλους και τα παραδοσιακά τραγούδια, άντεξε την τουρκική καταπίεση και κατάφερε στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς να διατηρήσει το εθνικό φρόνημά του.
Το ΄΄Ζάππειον Παρθεναγωγείον Αδριανούπολης΄΄ στο οποίο 
εκπαιδεύονταν δασκάλες.

    Το 1821 οι κάτοικοί της συμμετείχαν στην ελληνική επανάσταση και αντιμετώπισαν τη βάρβαρη αντίδραση των Τούρκων με σφαγές, λεηλασίες οικιών και καταστημάτων, πυρπόληση εκκλησιών, κλπ. Όμως στα τέλη του 19 ου αι. η πόλη της Αδριανούπολης και η γύρω περιοχή συνεχίζει να διαθέτει 143 ελληνικά σχολεία. 
      Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913 με τη βοήθεια των Σέρβων καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, αλλά σύντομα ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους. Το 1915, με την επέμβαση της Γερμανίας, δόθηκε και πάλι στη Βουλγαρία ως αντάλλαγμα για τη βοήθεια που πρόσφερε στη Γερμανία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προ της λήξης του, όμως, (1917) και την ήττα της Βουλγαρίας και της Γερμανίας, περιήλθε στους Συμμάχους, αντιπάλους της Γερμανίας.
          Τα επόμενα τρία χρόνια ακολούθησε ένας αγώνας ταχύτητας, νεύρων και πειθούς, ώστε να πειστούν οι Σύμμαχοι ότι στην περιοχή υπερτερούσε το ελληνικό παρά το Βουλγαρικό στοιχείο και να πράξουν αναλόγως. Τελικά, το 1920 τα ελληνικά αιτήματα υπερισχύουν και ο ελληνικός στρατός με την άδεια των Συμμάχων ελευθερώνει όλη τη δυτική Θράκη και τελικά και την Αδριανούπολη, η οποία και αποδόθηκε στους Έλληνες με τη Συνθήκη των Σεβρών (10-8-1920), όπως και όλη η Ανατολική Θράκη πλην της Κωνσταντινούπολης που έμεινε υπό Συμμαχική επίβλεψη.

Υποδοχή του ελληνικού στρατού στην Αδριανούπολη

          
     Η απελευθέρωση της Αδριανούπολης συνοδεύτηκε από πανηγυρισμούς, σημαιοστολισμούς και αναστάσιμες κωδωνοκρουσίες. Οι ελεύθεροι πλέον Έλληνες δεν μπορούσαν να το πιστέψουν. Αμέσως άρχισε και η ελληνική διοίκηση της Αδριανούπολης και της γύρω περιοχής με τη δημιουργία ενός διοικητικού οργανισμού βασισμένου στην ελληνική νομοθεσία.
Η λευτεριά, όμως, στην Αδριανούπολη και σ' ολόκληρη την Ανατολική Θράκη κράτησε μόνο δυο χρόνια και τρεις μήνες. Τα κύματα της Μικρασιατικής στο μεταξύ Καταστροφής (1920-1922) έφθασαν μέχρι την Ανατολική Θράκη και παρέσυραν και τον εκεί ελληνισμό ίσως χωρίς λόγο.
          Μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία υπογράφτηκε η ανακωχή των Μουδανιών (29-9-1922) και εν συνεχεία η Συνθήκη της Λωζάνης και μέσα στο πλαίσιό της ξεχωριστή ελληνοτουρκική συμφωνία, σύμφωνα με την οποία καθορίστηκε η ανταλλαγή των αιχμαλώτων στρατιωτών αλλά και η ανταλλαγή του άμαχου πληθυσμού εκατέρωθεν: των Ελλήνων χριστιανών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και των Μουσουλμάνων της Ελλάδας. Εξαιρέθηκαν οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. 




Οκοία Π. Αδαμαντίδη, όπως είναι σήμερα στην Αδριανούπολη.
          Βάσει λοιπόν της συνθήκης, ο ελληνικός στρατός εκκένωσε τη δυτική Θράκη και η Αδριανούπολη παραδίδεται και πάλι στους Τούρκους. Οι κάτοικοί της διασκορπίζονται ως πρόσφυγες σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, κυρίως στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού στη Ν. Ορεστιάδα. Η Ν. Ορεστιάδα, ως η κοντινότερη προς την Αδριανούπολη πόλη της Ελλάδας, θεωρήθηκε ως η συνέχεια της Αδριανούπολης.


Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ Ν. ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ.

          Οι πρώτοι κάτοικοι της Νέας Ορεστιάδας, 6000 περίπου άτομα από 900 ελληνικές οικογένειες, (ανάμεσά τους υπήρχαν και μερικές Αρμενίων και Εβραίων) ήρθαν από το Κάραγατς αλλά δε βρήκαν στη νέα πατρίδα κανένα άσυλο, καμιά στέγη, για να ξεκουράσουν τα ταλαιπωρημένα κορμιά τους. Φτάνοντας η κάθε οικογένεια ταλαιπωρημένη, γεμάτη αγωνία, με φορτωμένα αμάξια κι έχοντας εγκαταλείψει σπίτια και περιουσίες, ζωή ολόκληρη, βολευόταν το πρώτο βράδυ στο ύπαιθρο, στρωματσάδα στα χόρτα ή στ' αμάξια. Την επόμενη μέρα έπαιρνε από την Επιτροπή Στέγασης και Αποκατάστασης μια σκηνή και λίγο αργότερα κι ένα οικόπεδο, για να χτίσει το σπίτι της.
   Συμπαραστάτης όλων των προσφύγων ήταν ο Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως Πολύκαρπος Βαρβάκης, ο οποίος εκτός από τη γενικότερη έγνοια του να κρατήσει ενωμένους όλους τους κατοίκους από το Κάραγατς, βοηθούσε τον καθένα προσωπικά αρπάζοντας ο ίδιος το φτυάρι, αν και γέρος, δίνοντάς τους μ' αυτόν τον τρόπο θάρρος και κουράγιο.
     Στο μεταξύ ήδη από τις αρχές Ιουλίου 1923 είχε καταφθάσει στην τοποθεσία, όπου θα κτιζόταν η Νέα Ορεστιάδα, η 11η (ΧΙ) Διλοχία Μηχανικού του ελληνικού στρατού με Διοικητή τον ταγματάρχη μηχανικού Μαυρογάνη Σωτήριο. Αυτός ήρθε φέρνοντας μαζί του το τοπογραφικό σχέδιο της πόλης, που είχε εκπονήσει ο μηχανικός Γεώργιος Μαγκλής, σχέδιο καλά μελετημένο, με προοπτική, με υποδειγματική ρυμοτομία, με φαρδείς δρόμους, μεγάλες πλατείες και με την εντολή του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου να το συνοδεύει: "Θέλω η Ορεστιάδα να γίνει μια καινούργια Αδριανούπολη".



Σπύρος Δάσιος , Γενικός Διοικητής Θράκης ,  θεμελιωτής και δημιουργός   της Νέας Ορεστιάδας   


          Η 11η Διλοχία Μηχανικού χάραξε σύμφωνα με το σχέδιο τους δρόμους και τις πλατείες της νέας πόλης, αλλά συνέβαλε και στη διάνοιξη των δρόμων και στην ανέγερση των δημοσίων οικημάτων για τις διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες, όπως ήταν το Δημαρχείο, η Αστυνομία, το Ταμείο, η Εφορία, το Ταχυδρομείο, το Τηλεφωνείο, οι οποίες αρχικά στεγάζονταν σε σκηνές και παράγκες. Οι Υπηρεσίες του Σιδηροδρομικού Σταθμού και το Τελωνείο ήταν στεγασμένες σε βαγόνια.
          Ο αγιασμός των εγκαινίων της νέας πόλης έγινε στις 12 Αυγούστου του 1923 από τον Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως (και για λίγο Ορεστιάδας) Πολύκαρπο με την παρουσία του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου. Ο Σπύρος Δάσιος ως Γενικός Διοικητής της Θράκης και βασικός εκπρόσωπος της Κυβέρνησης αποδείχθηκε πολύ δραστήριος και αποτελεσματικός κατά την ίδρυση της Νέας Ορεστιάδας, καθώς φρόντισε και εξασφάλισε πολύ νωρίς, σχεδόν πριν την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης, σχέδιο δράσης για την ίδρυση της πόλης, χρήματα και υλικά οικοδομών για την ανέγερση σπιτιών για όλους, κυρίως, όμως, για τους άπορους. Η παρουσία του στο χτίσιμο της Νέας Ορεστιάδας ήταν σταθερή, για να μπορεί να λύνει διάφορα προβλήματα που προέκυπταν. Για την προσφορά του στην πόλη οι κάτοικοι της Νέας Ορεστιάδας από ευγνωμοσύνη τον ανακήρυξαν επίτιμο δημότη και έδωσαν το όνομά του στην κεντρική πλατεία της πόλης.
      Η Κυβέρνηση, επίσης, για την άμεση ίδρυση της πόλης και την αντιμετώπιση των πρώτων προβλημάτων των προσφύγων ίδρυσε αρχικά το Ταμείο Στέγασης της Νέας Ορεστιάδας και το Γραφείο του Νομογεωπόνου, το φθινόπωρο του 1923, με προϊστάμενο το Σεραφείμ Σεραφειμίδη, στο οποίο ανέθεσε την προσωρινή διανομή των χωραφιών και των γεωργικών εργαλείων. Η διανομή αυτή γινόταν ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών της κάθε οικογένειας. Αργότερα οργανώθηκε το γραφείο Εποικισμού Νέας Ορεστιάδας, του οποίου Διευθυντής ήταν και πάλι ο Σεραφείμ Σεραφειμίδης, και ανέλαβε όλες τις υπηρεσίες στέγασης και αποκατάστασης των προσφύγων. Ο Σεραφείμ Σεραφειμίδης, καθώς ήταν πρόσφυγας κι αυτός από τον Πόντο, γνώριζε την πίκρα της προσφυγιάς και γι’αυτό το λόγο εργάστηκε με ζήλο για την αποκατάσταση των προσφύγων.
        Μέσα σε ένα χρόνο κατασκευάστηκε ο πρώτος πυρήνας της Νέας Ορεστιάδας με λίγα σπίτια και χαρακτηριστικό γνώρισμα τις πολλές λάσπες. Λάσπες, που έκαναν μαρτυρικές τις μετακινήσεις και αφάνταστη την ταλαιπωρία. Όλα τα σπίτια χτίζονταν με ωμόπλινθους (κερπίτσια) και, φυσικά, με λάσπη. Στο χτίσιμο βοηθούσε όλη η οικογένεια, αφού οι τεχνίτες οικοδόμοι ήταν ελάχιστοι, ενώ μεγάλο πρόβλημα αντιμετώπιζαν με το νερό, καθώς η μοναδική αντλία (τουλούμπα) της περιοχής βρισκόταν στον κάμπο.
     Παρ'όλα τα προβλήματα η ίδρυση της νέας πόλης ήταν μια πραγματικότητα. Η ονομασία που της δόθηκε ήταν Νέα Ορεστιάδα, για να θυμίζει το μυθικό Ορέστη και την πόλη που ίδρυσε, την πρώτη Ορεστιάδα, σημερινή Αδριανούπολη, αλλά και το Καραγάτς, που πρόλαβε και ονομάστηκε κι αυτό για ελάχιστο έστω χρόνο Ορεστιάδα. Ορέστης ονομάστηκε, επίσης, και το πρώτο αγόρι που γεννήθηκε στη νέα πόλη.

       Η Ορεστιάδα το 1924

    Για εννιά χρόνια η έκταση της πόλης έμεινε η ίδια. Το 1932, όμως, έγινε η πρώτη φυσική επέκταση στα βόρεια από τους κατοίκους των οικισμών του κάμπου Οινόης και Κλεισσούς και στα νότιά της από τους κατοίκους του χωριού Σαγήνη, που βρισκόταν επίσης στον κάμπο, ανθρώπων που κατάγονταν από το Μεγάλο Ζαλούφι, το Λεοντάρι και το Κρασοχώρι της Ανατολικής Θράκης. Αιτία της μετακίνησής τους ήταν οι μεγάλες πλημμύρες εκείνη τη χρονιά του ποταμού Έβρου. 
     Για τον ίδιο λόγο το 1956 όσοι κάτοικοι των παραπάνω οικισμών δεν είχαν μετακινηθεί στη Νέα Ορεστιάδα ως τότε, αναγκάστηκαν να το κάνουν αυτή τη φορά, καθώς κατάλαβαν πως δεν κινδύνευαν μόνο οι περιουσίες τους αλλά και η ίδια η ζωή τους. Όλοι μαζί εργάστηκαν και εργάζονται σ' όλους τους τομείς για την πρόοδο της Νέας Ορεστιάδας. 

Η ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ
          Σήμερα δεν υπάρχει πλέον η Νέα Ορεστιάδα, που ίδρυσαν οι πρώτοι κάτοικοί της. Η αναδημιουργία, η ανοικοδόμηση, ο εξωραϊσμός παρέσυραν όλα τα οικοδομήματα της πόλης Στο πλαίσιο αυτό της ανοικοδόμησης δεν έμεινε σχεδόν τίποτε που να θυμίζει την προσφυγική πόλη της Νέας Ορεστιάδας, άλλοτε με καλά και άλλοτε με άσχημα αποτελέσματα.
          Αναπολούν οι εναπομείναντες πρόσφυγες, πώς μέσα απ' τα συντρίμμια της προσφυγιάς κατόρθωσαν, μέσα σε λίγα χρόνια, να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους και να καταστήσουν τη νέα τους πατρίδα πόλο δημιουργικής σύνθεσης, παίρνοντας πρωτοβουλίες για ανάπτυξη σε όλους τους τομείς: τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη βιοτεχνία, τη βιομηχανία, το εμπόριο αλλά και τον πολιτισμό.
Το Δημαρχείο Ν. Ορεστιάδας
     Ο Δήμος Ορεστιάδας περιλαμβάνει την πόλη της Νέας Ορεστιάδας και τα δημοτικά διαμερίσματα Αμπελακίων, Άρζου, Βάλτου, Δικαίων, Ελαίας, Ζώνης, Θεραπειού, Θουρίου, Καβύλης, Καστανεών, Κομάρων, Κυπρίνου, Μαρασίων, Μεγάλης Δοξιπάρας, Μηλέας, Νέου Χειμωνίου, Νέας Βύσσας, Νεοχωρίου, Ορμενίου, Πενταλόφου, Πετρωτών, Πλάτης, Πτελέας, Ριζίων, Σπηλαίου, Στέρνας, Φυλακίου και Χανδρά. Έχει πληθυσμό όλος ο Δήμος 37.530   κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011. 
   Η Ν.Ορεστιάδα (ως πόλη) έχει πληθυσμό 15.246 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
          Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού Έβρου και συνορεύει γεωγραφικά με την Τουρκία και τη Βουλγαρία. Η πόλη της Νέας Ορεστιάδας βρίσκεται σε υψόμετρο 40 μέτρων. Οδικά απέχει από την Αλεξανδρούπολη 114 χλμ., τη Θεσσαλονίκη 407 χλμ. και την Αθήνα 906 χλμ. Η απόσταση της πόλης από τον ποταμό Έβρο που είναι το φυσικό όριο Ελλάδας - Τουρκίας είναι 2 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή. Απέχει οδικά από την Αδριανούπολη 23 χιλιόμετρα, 60 χιλιόμετρα από το τελωνείο Ορμενίου (σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας) και 35 χιλιόμετρα από το τελωνείο Κυπρίνου (σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας).
          Παράλληλα στην Ορεστιάδα λειτουργούν υποκαταστήματα όλων των δημόσιων υπηρεσιών που καλύπτουν τις ανάγκες των κατοίκων όπως :
Εισαγγελία Πρωτοδικών, Ειρηνοδικείο
 Τελωνείο
Δασαρχείο
Κέντρο του ΟΤΕ
Διεύθυνση Αστυνομίας
ΕΛΤΑ,
ΔΕΗ,
Πυροσβεστική Υπηρεσία
Σχολές ΟΑΕΔ/ΤΕΚ,
ΚΤΕΟ, Υποθηκοφυλακείο,
Κέντρο Υγείας Ορεστιάδας,
Διεύθυνση Γεωργίας κ.α.
         Ο αθλητισμός αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δραστηριότητες του Δήμου Νέας Ορεστιάδας, με τη ύπαρξη πολλών αθλητικών τμημάτων και ομάδων.    
                         
Η ομάδα βόλεϋ της  Ν. Ορεστιάδας

     Δύο κρατικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί μεριμνούν για τη φροντίδα των νηπίων, ενώ λειτουργούν 10 Νηπιαγωγεία, 9 Δημοτικά Σχολεία, 3 Γυμνάσια, 3 Λύκεια, 1 ΕΠΑΛ. και 2 Πανεπιστημιακά τμήματα, το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης και το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
Το κεντρικό Πανεπιστήμιο Ν. Ορεστιάδας

    Ο δημοτικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός (OR-TV)  αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη σωστή ενημέρωση και επικοινωνία των κατοίκων και για την ευρύτερη προβολή των θεμάτων τους.

 

Τα Ιστορικά Μνημεία της περιοχής
          Σήμερα δεν υπάρχει πλέον η Νέα Ορεστιάδα, που ίδρυσαν οι πρώτοι κάτοικοί της. Η αναδημιουργία, η ανοικοδόμηση, ο εξωραϊσμός παρέσυραν όλα τα οικοδομήματα της πόλης Στο πλαίσιο αυτό της ανοικοδόμησης δεν έμεινε σχεδόν τίποτε που να θυμίζει την προσφυγική πόλη της Νέας Ορεστιάδας, άλλοτε με καλά και άλλοτε με άσχημα αποτελέσματα.

 
Ι. Ναός Αγίων Θεοδώρων Ν. Ορεστιάδας
          Η Ορεστιάδα διατηρεί ακόμη τις μνήμες της πρώτης πόλης που ιδρύθηκε πριν από εβδομήντα πέντε περίπου χρόνια. Πολλά είναι τα σπίτια που διατηρούν τα στοιχεία της παραδοσιακής Αδριανοπολίτικης αρχιτεκτονικής των αρχών του αιώνα. Πλήθος είναι οι ναοί και τα γραφικά ξωκλήσια. Κοντά σ' αυτά η προτομή του Πολύκαρπου Βαρβάκη, Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως και Ν. Ορεστιάδας (1923-1931), το άγαλμα του Κύριλλου ΣΤ', Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, κ.α. Στο κέντρο της πόλης ξεχωρίζει ο επιβλητικός ναός των Αγίων Θεοδώρων, των πολιούχων της Ν. Ορεστιάδας που είναι και η Μητρόπολη της περιοχής.                                                 
    Το άγαλμα του Κυρίλλου του ΣΤ΄στην Ορεστιάδα

      Από τα πλέον αξιόλογα ευρήματα είναι και αυτά που εντοπίσθηκαν στους τύμβους της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης της περιοχής Ορεστιάδας. Πέντε άμαξες, δεκαπέντε άλογα και τέσσερις καύσεις, το εντυπωσιακό ταφικό σύνολο είναι τα εκθέματα που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης στην εν λόγω περιοχή. 
Ο τύμβος με τα ταφικά εκθέματα πριν την ανασκαφή.
   Στα 231 ανέρχονται τα μεταλλικά αντικείμενα  σιδερένια, χάλκινα και επάργυρα των αμαξών που έχουν αποκαλυφθεί. Στις αρχές του 2ου αιώνα μ. Χ. χρονολογείται το σπουδαίο εύρημα που εντοπίσθηκε το 2002 από τον αρχαιολόγο κ.ΔιαμαντήΤριαντάφυλλο.    Τώρα, ένα μουσείο με την μορφή θολωτού κελύφους, έκτασης περίπου 1.700 τετραγωνικών μέτρων, που θα βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους (στα πρότυπα του μουσείου των βασιλικών τάφων της Βεργίνας) θα προστατεύσει τα πρωτότυπα αρχαιολογικά ευρήματα καθώς και πιστά αντίγραφά τους, όπου χρειάζεται. Κι αυτό, γιατί ιδιαίτερα για τους σκελετούς των πέντε αμαξών έχει προβλεφθεί η δημιουργία αντιγράφων από πλεξιγκλάς, πάνω στα οποία θα τοποθετηθούν τα πρωτότυπα εξαρτήματα. 
   
Η άμαξα με τα άλογα όπως βρέθηκε. Διακρίνονται οι μεταλλικές διακοσμήσεις.

                 
          Στην έκθεση άλλωστε, εκτός από τα αντίγραφα σε φυσικό μέγεθος, που θα διατηρήσουν στο έδαφος την ανασκαφική εικόνα, θα παρουσιάζονται και τα πρωτότυπα αντικείμενα των καύσεων σε προθήκες. Σύμφωνα με την προμελέτη πάντως, όλα τα ευρήματα θα είναι θαμμένα κάτω από τύμβο στον οποίο θα είναι ορατή μόνον η μία όψη. Την έκθεση θα συνοδεύει εποπτικό υλικό για τους τύμβους της Θράκης, την καύση των νεκρών, τον ενταφιασμό αλόγων και αμαξών, την τεχνολογική εξέλιξη των αμαξών από την προϊστορική περίοδο ως τα νεότερα χρόνια κ. ά.     Σ΄ αυτό το επιτόπιο μουσείο εξάλλου θα υπάρχουν και τέσσερα κτίρια συνοδευτικών λειτουργιών (φυλάκιο, εκδοτήριο, ηλεκτρο μηχανοστάσιο, χώρος πολλαπλών χρήσεων, τουαλέτες, καφέ, αίθουσα εργαστηρίων) και επίσης χώρος στάθμευσης με δυνατότητα να φιλοξενήσει 50 αυτοκίνητα και τέσσερα λεωφορεία.


Πολιτιστική Ανάπτυξη
          Η Ορεστιάδα αποτελεί μια από τις πλέον ζωντανές πόλεις της Ελλάδας στον πολιτιστικό τομέα. Στο γεγονός αυτό συμβάλλουν τόσο οι πλούσιες θρακικές πολιτιστικές παραδόσεις, έθιμα, τοπικές ενδυμασίες και η μουσική παράδοση, όσο επίσης και ο δυναμισμός και η επιθυμία των κατοίκων να διατηρήσουν και να καταστήσουν ευρέως γνωστά τα πατροπαράδοτα λαϊκά έθιμα.Τις πολυπληθείς πολιτιστικές δραστηριότητες συντονίζει η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ορεστιάδας. Λειτουργούν διάφορα τμήματα, όπως Φιλαρμονικής, Βιβλιοθήκης, Μουσικής, εικαστικών τεχνών, χορού, κ.λ.π.
          Υπάρχει ένας μεγάλος ακόμη αριθμός Πολιτιστικών Συλλόγων που δραστηριοποιούνται στα όρια του Δήμου Ορεστιάδας. Ενδεικτικά αναφέρονται:
   Ο Μουσικοπολιτιστικός Σύλλογος Απόλλων, με μικτή χορωδία με αξιόλογη εκπροσώπηση της πόλης εκτός των ορίων της.
     Το Λύκειο Ελληνίδων, με χορευτικά συγκροτήματα.

To  Μουσείο Λαογραφίας Ν. Ορεστιάδας
 
     Ο Σύλλογος «Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας και Τέχνης  Νέας Ορεστιάδας και Περιφέρειας» λειτουργεί εξαίρετο μουσείο που περιλαμβάνει συλλογές από λαϊκές ενδυμασίες, σκεύη, έπιπλα και όργανα λαϊκής μουσικής από τις αξέχαστες πατρίδες και την Επαρχία της Ορεστιάδας. Στα πλαίσια αυτού του Συλλόγου λειτουργεί και μικτή ενόργανη θρακική χορωδία, με αξιόλογη παρουσία στο χώρο της μουσικής.
     Ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων «Φιλόπτωχος Αδελφότης»,
     Ο  Σύλλογος Θρακιωτών Λεπτής «οι Γκαγκαούζηδες
   Οι πολιτιστικοί σύλλογοι Κλεισούς, Άνω-Κάτω Οινόης, Άνω-Κάτω Σαγήνης,
     Η Κινηματογραφική Λέσχη Ν. Ορεστιάδας,
     Ο Σύλλογος Ποντίων,
    Ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Ν. Ορεστιάδας «Άγιος Παντελεήμων ο Ιαματικός»
     Τμήματα Οδηγισμού, Προσκοπισμού και Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
 

Το επιβλητικό θέατρο ΄΄Διόνυσος΄΄ στη Ν. Ορεστιάδα

          Στη Νέα Ορεστιάδα, από το 1988 λειτουργεί αδιάκοπα το Θεατρικό Εργαστήρι Ν. Ορεστιάδας που αρχικά δημιουργήθηκε από την Κινηματογραφική Λέσχη της πόλης και από το 1996 έως τον Απρίλιο του 2004 αποτελούσε τμήμα της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν. Ορεστιάδας. Στη συνέχεια (τον Απρίλιο του 2004) οι άνθρωποι του Θεατρικού Εργαστηρίου Ν. Ορεστιάδας, προχώρησαν σε νέες δημιουργικές κινήσεις ιδρύοντας τον ΔΙΟΝΥΣΟ, που με τη νομική μορφή της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας και έδρα την πόλη της Ν. Ορεστιάδας, αναπτύσσει την πρότυπη και πολύπλευρη δράση του στους τομείς της Τέχνης και του Πολιτισμού. Ο ΔΙΟΝΥΣΟΣ αποτελεί σημείο αναφοράς για τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, υπηρετώντας την ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση κυρίως μέσα από την εθελοντική πρωτοβουλία και προσφορά. Φυσικά το υπάρχον Θεατρικό Εργαστήρι της Ν. Ορεστιάδας αποτελεί το "θεμέλιο λίθο" στη δραστηριότητα του ΔΙΟΝΥΣΟΥμε πολλές δεκάδες παραστάσεις κάθε χρόνο σε όλη την Αν. Μακεδονία και Θράκη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Η θεσμοθέτηση του "Βραβείου Θεατρικής Μετάφρασης Μάριος Πλωρίτης", του Πανελλήνιου Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου, καθώς  και η ανέγερση του τριώροφου θεάτρου "ΔΙΟΝΥΣΟΣ" στη Νέα Ορεστιάδα, είναι μερικές μόνο από τις δραστηριότητες του οργανισμού.

Το χορευτικό συγκρότημα ΄΄Οι Θράκες΄΄στα ¨Ορέστεια΄΄

    Η πολιτιστική κίνηση κορυφώνεται με τις εκδηλώσεις ΄Ορέστεια΄΄προς τιμήν των ιδρυτών της πόλης, στο τέλος Ιουνίου κάθε έτους. Τα ΄΄Ορέστεια΄΄ αποτελούν κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της Νέας Ορεστιάδας και συγκεντρώνουν τους κορυφαίους πολιτιστικούς, μορφωτικούς, μουσικούς και επιστημονικούς φορείς της Θράκης και ολόκληρης της Ελλάδας.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 
          Η κύρια πηγή πλούτου της Νέας Ορεστιάδας και της περιοχής της είναι η αγροτική οικονομία. Παράλληλα με τη γεωργική παραγωγή σημαντική είναι  η κτηνοτροφική και βιοτεχνική παραγωγή. Στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ορεστιάδας δραστηριοποιούνται πάνω από 1.000 επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι.
   Οι καλλιέργειες στη Νέα Ορεστιάδα χαρακτηρίζονται από υψηλή στρεμματική απόδοση της γης, κυρίως εκεί όπου υπάρχουν σήμερα αρδευτικά έργα. Ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών μέσων καλλιέργειας της γης κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της γεωργικής παραγωγής.

Από το Φράγμα του Άρδα  αρδεύονται πολλές εκτάσεις της περιοχής.
     Τα κύρια γεωργικά  προϊόντα είναι καλαμπόκι, ηλίανθος, σπαράγγια, ζαχαρότευτλα, φασόλια και σιτηρά.                                    
     Ώθηση στην περιοχή έδωσε το Εργοστάσιο Ζάχαρης, που άρχισε να λειτουργεί το 1975, με δυνατότητα επεξεργασίας 3.000 τόνων τεύτλων ημερησίως και παραγωγής 35.000 τόνων ζάχαρης το χρόνο. Τα τελευταία χρόνια δυστυχώς το εργοστάσιο υπολειτουργεί, κάτι που έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην γενικότερη οικονομία της περιοχής. 

Το εργοστάσιο Ζάχαρης Ν.Ορεστιάδας

    Ακόμη λειτουργούν δύο βιοτεχνίες διαλογής και τυποποίησης  σπαραγγιών , τα οποία και εξάγουν στη Γερμανία.                                     
      Αξίζει να τονιστεί η παραδοσιακή καλλιέργεια του σκόρδου στην κωμόπολη της Ν. Βύσσας, που με τις επιτυχημένες δραστηριότητες του Συνεταιρισμού Σκορδοπαραγωγών, τείνει να καταλάβει, όχι μόνον τις εγχώριες αγορές αλλά και πολλές ευρωπαϊκές.
    Παράλληλα με τη γεωργική παραγωγή σημαντική είναι και η κτηνοτροφική παραγωγή της επαρχίας. Ωστόσο ελάχιστες είναι οι σύγχρονες μονάδες ανάπτυξης της κτηνοτροφίας και επεξεργασίας της κτηνοτροφικής παραγωγής. Είναι βέβαιο ότι η βελτίωση των τεχνικών παραγωγής θα προκαλέσει ταχεία ανάπτυξη του κλάδου.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
     Οι εξελίξεις στην επόμενη δεκαετία, της οικονομικής και τεχνικής υποδομής της Ανατολικής Ευρώπης θα είναι ραγδαίες. Ο όγκος διακίνησης προϊόντων και αγαθών στην περιοχή θα πολλαπλασιαστεί. Η μια μετά την άλλη οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης διευρύνουν τις συναλλαγές τους με την Ελλάδα και συνάπτουν ειδικές συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η γενικότερη πολιτική της Ένωσης αποβλέπει στην προσαρμογή και ανάπτυξη των οικονομιών των χωρών αυτών και ειδικότερα στη βελτίωση των εμπορικών σχέσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η περιοχή της Νέας Ορεστιάδας μπορεί να αποτελέσει διέξοδο προς τις χώρες της Ανατολικής Βαλκανικής και της Δυτικής Παρευξείνιας ζώνης για επιχειρηματίες που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τους ευεργετικούς αναπτυξιακούς νόμους. Δυστυχώς η δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει τα τελευταία χρόνια η πατρίδα μας, μειώνει το βαθμό επίτευξης των προαναφερθέντων στόχων της οικονομικής ανάπτυξης.

Το ρυμοτομικό σχέδιο της Ν. Ορεστιάδας, 
όπως φαίνεται από αεροφωτογραφία

ΠΗΓΕΣ:
www.Apodimos.com  Ιωάννης Ε. Περτέσης
* Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
* Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας και         Περιφέρειας
*  Ιστοσελίδα ΄΄πατρίδα μου΄΄
*  Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ
*  Διόνυσος, Θεατρικό Εργαστήρι Νέας Ορεστιάδας
  

   Ο κάθε αναγνώστης μπορεί αν το επιθυμεί να αντιγράψει κάτι από το παρόν Ιστολόγιο. Θα μας ικανοποιούσε αν ανέφερε ότι η αντιγραφή έγινε από το ιστολόγιο΄΄ΒΥΣΣΑ-ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ-ΠΕΡΙΞ΄΄ Επίσης θα μας βοηθούσε κάθε σχόλιό σας για τη βελτίωση του ιστολογίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου